Predavanje „Iz srednjovekovne prošlosti Bačke i vrbaskog kraja“ u Gradskom muzeju Vrbasa održao je sinoć doc. dr Boris Stojkovski sa Odseka za istoriju novosadskog Filozofskog fakulteta. Predavanje je upriličeno na Krstovdan, praznik kada se Vrbas prvi put pominje u pisanim izvorima pre 630 godina. 

Kako je naznačio Stojkovski, srednjovekovna istorija je malo poznata kod nas, a njeni najpouzdaniji izvori su ugarske povelje i hronike, kao i arheološki artefakti, jer dok je rani Srednji vek ovih prostora obeležen keltskim tragovima, pečat našeg podneblja tokom najvećeg dela ove epohe dala je Ugarska država. Kraj Srednjeg veka donosi Osmanska osvajanja kada Vrbas postaje deo Segedinskog sandžaka.

„Najviše saznanja o ovom periodu imamo zahvaljujući postojanju Bačke županije, veoma uticajne u Ugarskoj, formirane još u XI veku, a najznačajnija bačka naselja bili su Bač i Titel. O Vrbasu imamo saznanja na osnovu ostataka vizantijske crkve koja se može datirati u XII ili XIII vek, ali je svakako nepobitni pisani trag darovnica kraljice Marije, žene ugarskog kralja Žigmunda Luksemburškog, kojim se ceo niz poseda, uključujući i „Orbaspalotaju“, preteču današnjeg Vrbasa, poklanjaju Nikoli Gorjanskom“, istakao je Stojkovski.

Ovaj važan događaj u lokalnoj istoriji zbio se na Krstovdan 1387. godine, pa se 27. septembar može smatrati i svojevrsnim rođendanom Vrbasa.